İç Kuvvetler

İç Kuvvetler ve Özellikleri

İç kuvvetler enerjinin kaynağını dünyanın iç kısmından alırlar. İç kuvvetler daha çok yapıcıdır. İç kuvvetler: orojenez (dağ oluşumu), epirojenez (kıta oluşumu) , volkanizma, depremlerden oluşur.

Orojenez (Dağ Oluşumu)

Dış kuvvetler tarafından taşınıp okyanus ve deniz tabanlarında biriken tortul tabakaların kıvrılarak veya kırılarak yükselmesi olayına orojenez (dağ oluşumu) denir. İç kuvvetler içinde yerin şekillenmesinde önemli bir payı vardır.

Kıvrım Dağlar

Birbirine doğru hareket eden levhalar esnek yapıda ise kıvrılır, kıvrım dağlarını oluşturur. Kıvrımların kubbe şeklinde yüksekte kalan kısımlarına atiklinalçanak şeklinde alçakta kalan kısımlarına senklinal denir.  Alp – Himalaya dağları, Kayalık dağları, And dağları, ülkemizdeki Kuzey Anadolu Dağları ve Toros dağları kıvrım dağlarının başlıcalarıdır.

Antiklinal Senklinal
Kıvrımlı Dağlar

Kırık Dağlar

Kıvrılma özelliği taşıyamayan sert levhalar yan basınçların etkisiyle kırılır, kırıklı dağlar oluşur. Kırıklı dağ sisteminde çöken kısımlara graben, yükselen kısımlara horst denir. Ege Bölgesinde Madra, Yunt, Bozdağ, Aydın Dağları, Menteşe dağları ve Akdeniz bölgesinde Amanos (Nur) dağları örnektir.

Horst Graben
Kırıklı Dağlar

Epirojenez (Kıta Oluşumu)

Yer kabuğunu oluşturan levhaların manto üzerinde yüzer halde denge içinde bulunur. bu dengeye izostatik denge denir. Levhaların üzerinde ağırlığının değişmesi sonucu alçalıp veya yükselmesi olayına epirojenez (kıta oluşumu) denir. Epirojenik hareketler çeşitli nedenlerle meydana gelir. Bunlar;

  • Buzulların ermesiyle karaların hafiflemesi
  • Buzullaşma sonucunda karaların ağırlaşması
  • Yan basınçlar
  • Birikme sonucu kıta ve okyanus tabanlarının ağırlaşması
  • İzostatik dengenin bozulması

Regresyon: Karaların yükselmesine bağlı olarak deniz seviyelerin gerilemesine regrasyon (deniz gerilemesi) denir.

Transgresyon: Karaların alçalıp denizin yükselmesi ve karalar üzerine doğru ilerlemesine transgresyon (deniz ilerlemesi) denir.

Volkanizma

Volkanizma; yerin derinliklerindeki mağmanın yeryüzüne çıkmasıyla ya da yeryüzüne yakın yerlere kadar sokulmasıyla meydana gelen olaylara denir. Levha sınırları volkanik faaliyetlerin çok olduğu yerlerdir. Magma bu yerlerde kırık çatlaklar boyunca yer yüzüne çıkar. Yer yüzünde aktif volkanlar Büyük Okyanus çevresinde görülür. Japonya, Endonezya, İtalya, İzlanda, Meksika önemli aktif volkanların görüldüğü ülkelerdir.

Depremler

Yer kabuğunda ani ve kısa süreli sarsıntılara deprem denir. Sismograf: Depremi ölçen alete denir. Depremler oluşumlarına göre üçe ayrılır.

Çökme Depremler

Kaya tuzu, jips, kalker gibi karstik bölgelerde mağara veya yer altı boşluklarının tavanlarının çökmesiyle oluşur. Etki alanı dardır.

Volkanik Depremler

Volkanizma faaliyetlerine bağlı olarak meydana gelen depremlerdir. Aktif volkanik arazilerde görülür. etki alanı dardır.

Tektonik Depremler

Levha hareketlerine bağlı olarak gerçekleşen şiddeti ve etki alanı en geniş depremlerdir.  Ekstrem gerçekleşen depremler can ve mal kayıplarına neden olur.

Dünyada üç deprem bölgesi bulunur.

  • Büyük Okyanus Deprem Kuşağı
  • Alp – Himalaya Deprem Kuşağı
  • Atlas Okyanusu Ortası Sırtları Deprem Kuşağı

İç kuvvetleri konusu ebada aramak için tıkla.

Konu anlatımlı ders videoları kategorisine ulaşmak için aşağıdaki linke tıkla

https://www.aliballi.com/dersvideolari/

About Ali BALLI

Check Also

Ulaşım Turizm Ticaret Kısa Özet

Ulaşım Turizm Ticaret

Ulaşım Turizm Ticaret Ders Videosu İzle Ulaşım, turizm, ticaret konusu ile ilgili ders videosu izlemek …

5 comments

  1. hocam inanın coğrafyayı sizin sayenizde öğrendim dönem başlarken 0 dım şimdi hiç yanlış çıkartmıyorum neredeyse dershaneye gitmiyorum ve ygs öğrencisiyim coğrafyayı sizimn sayenizde hallettim çok teşekkür ederim

  2. Hocam Allah sizden razi olsun sizin sayenizde cografyaya ilgim oldu bir ygs ogrencisi olarak size innettarim.

  3. dersanedeki hocamın 5 saatte anlattığı konuyu burda 40 dkkada anladım.tane tane anlatıyorsunuz ygsye sizle hazırlanıyorum. çok iyisiniz.teşekkürler 🙂

  4. birde konuyla alakalı testler koyarsanız daha faydalı olacaktır.teşekkürler..

  5. HOCAM SAYENİZDE YKS YE GİRİCEM. ALLAH RAZI OLSUN. BU KADAR İÇTEN VE GÜZEL ANLATIM YAPAN ELİ ÖPÜLESİ HOCALARDANSINIZ. İYİKİ VARSINIZ

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir